Artykuł z miesięcznika samorządowego „Wiadomości Morawickie”
Gmina ma nowy herb, flagę i pieczęć
Trzy złote kopie w gwiazdę na czerwonym tle oraz trzy korony na niebieskim tle umieszczone na zaokrąglonej od podstawy renesansowej tarczy - tak wygląda nowy herb Gminy Morawica. Wszystko zgodnie z wymogami prawa i zachowaniem zasad sztuki heraldycznej.
Komisja Heraldyczna przy ministerstwie spraw wewnętrznych wreszcie wydała pozytywną opinię odnośnie nowego projektu herbu, flagi i pieczęci Gminy Morawica. Po zasięgnięciu opinii Ministra Spraw Wewnętrznych, radni Rady Gminy w Morawicy uchwałą Rady Gminy z dnia 5 marca bieżącego roku - zgodną z ustawą o heraldyce samorządowej - podjęli decyzję o zatwierdzeniu nowego herbu, flagi i pieczęci Gminy Morawica. - Przyjęcie nowego herbu, flagi i pieczęci to ważne wydarzenie w historii naszej gminy. Po długich konsultacjach naukowych z historykami i plastykami wreszcie powstała ostateczna wersja znaku Gminy, która została stworzona na długie pokolenia i nawiązuje do naszej tożsamości oraz dorobku kulturowego środowiska - podkreślał wójt gminy Morawica, Marian Buras podczas posiedzenia sesji.
Wszystko zgodnie z zasadami heraldyki
Nowy herb, zgodnie z wymogami prawa musi zachować zgodność z zasadami sztuki heraldycznej. Dlatego gmina zleciła opracowanie projektu graficznego herbu, flagi i pieczęci Gminy Ryszardowi Majowi, a opracowanie herbu od strony historyczno-ikonograficznej powierzono Jerzemu Michcie - pracownikowi Akademii Świętokrzyskiej, a zarazem autorowi herbu województwa świętokrzyskiego - który propozycję nowego herbu wraz z jego uzasadnieniem historycznym przedstawił Radzie już w lutym 2007 roku. - Po opracowaniu projektów herbu, flagi i pieczęci projekty zostały przedstawione do wstępnej akceptacji przez Radę Gminy. Po uzyskaniu akceptacji Rady, wójt gminy, w dniu 30 kwietnia 2007 roku złożył wniosek do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o zaopiniowanie wzoru herbu, flagi i pieczęci. Zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach opinia taka wydawana jest w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia wniosku o jej wydanie. Do dnia 11 lutego 2008 roku opinia taka nie została wydana, dlatego wójt gminy ponownie zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracyji o zaopiniowanie wniosku w sprawie projektu herbu, flagi i pieczęci - wyjaśnia sekretarz gminy, Anna Kowalska. - W dniu 11 marca 2008 roku wpłynęło pismo z MSWiA opiniujące negatywnie złożony przez gminę wniosek. W uzasadnieniu podano, że w projekcie herbu niesłusznie zastosowany został podział pola tarczy herbowej na dwa pola. Wykonanie plastyczne herbu nie spełnia wymogów właściwego poziomu sztuki heraldycznej. Trzy kopie herbu Jelita oraz korony zostały nadmiernie pomniejszone, w herbie i pieczęci, a w szczególności na fladze. Komisja wyraziła swoją wątpliwość co do słuszności uszczerbiania herbu kapituły krakowskiej poprzez odjęcie jednej korony. Komisja zwróciła również uwagę, że wielkość pieczęci, tj. jej średnica powinna wynosić 36 mm. Po otrzymaniu pisma poproszono fachowców zajmujących się opracowaniem herbu dla naszej gminy o poprawienie projektów zgodnie z uwagami komisji heraldycznej. 3 kwietnia 2008 roku ponownie złożono wniosek o zaopiniowanie projektu herbu, flagi i pieczęci. 9 lutego 2009 roku wpłynęła pozytywna opinia w sprawie wniosku Gminy Morawica o zaopiniowanie projektu herbu, flagi i pieczęci - wyjaśniła sekretarz Anna Kowalska.
Według opracowanej przez doktora Jerzego Michtę koncepcji heraldyki samorządowej dla województwa świętokrzyskiego, będącej konsekwencją ustawy z 1999 roku, może ona korzystać z herbu powiatu, wskazując na jego przynależność terytorialną, lub nawiązywać do własnej tradycji historycznej. Przy tworzeniu herbu dla gminy, należy znaleźć takie ikonograficzne wyobrażenie, które pozwoli połączyć wszystkie sołectwa ponad ich podziałami historycznymi, a zarazem będzie trwałym i wyraźnym symbolem gminy, jako godło w pełni go reprezentujące.
Morawiccy herbu Jelita
Herb gminy Morawica nawiązuje do herbu Jelita rodziny Morawickich, właścicieli Morawicy, stolicy gminy, a także Woli Morawickiej z XV-XVII wieku oraz herbu biskupstwa krakowskiego (trzy złote korony odchylone do tyłu w ustawieniu 2:1 w błękitnym polu), które na terenie gminy Morawica było do końca XVIII wieku właścicielem wielu miejscowości takich jak: Bilcza (Bielcza), Dyminy, Nida, Brzeziny, Podwole, Młyn Kuby (dzisiaj Kuby Młyny), Młyn Bielecki (dzisiaj Bieleckie Młyny), Podmorawica (dzisiaj osiadłość Morawica zwana Podmorawicą) należąca do folwarku w Brzezinach, Zbrza, a także folwark Boszki (Rożki). Wymienione wsie razem z kilkunastoma innymi, wchodziły do końca XVIII wieku w skład klucza kieleckiego. Natomiast wsie Radomie i Łabędziów należały do cystersów z Wąchocka.
Herb Jelita
W opracowaniu historycznym doktora Jerzego Michty, możemy czytać, że Herb Jelita należy do grupy najstarszych polskich herbów, którym posługiwało się ponad sto dziewięćdziesiąt polskich rodzin, wśród nich Morawiccy, właściciele Morawicy z XV-XVII wieku. Genezę tego herbu wiąże się z osobą rycerza Floriana Szarego, uczestnika bitwy Polaków z Krzyżakami pod Płowcami we wrześniu 1331 roku. Wtedy miał on otrzymać ten herb od króla Władysława Łokietka za męstwo okazane w czasie bitwy. Herb Jelita opisywany jest następująco: w polu czerwonym trzy kopie złote o srebrnych grotach w gwiazdę, środkowa na opak w słup. Podobnie opisuje ten herb Helena Polaczkówna w wydanym przez siebie szesnastowiecznym rękopisie „Klejnotów" Jana Długosza, przechowywanym w Bibliotece Arsenału w Paryżu, gdzie czytamy: w polu czerwonym trzy włócznie złote o grotach srebrnych: dwie przekrzyżowane skośnie grotami do czoła, trzecia w słup, grotem na dół. W polskiej części herbarza „Złotego Runa" z 1461 roku, oszczepy są czarne z białymi grotami.
Reasumując, herb gminy Morawica składa się z zaokrąglonej od podstawy renesansowej tarczy, podzielonej w słup, na której w prawym czerwonym polu znajduje się herb Jelita, czyli trzy złote kopie w gwiazdę, z których dwie grotami do głowicy, a trzecia do podstawy tarczy. Natomiast w lewym błękitnym polu znajdują się trzy korony w słup.
Projekt flagi i pieczęci dla gminy Morawica
Jak pisze w swoim opracowaniu dr Jerzy Michta, flaga jest kolorystycznym odwzorowaniem barw występujących w herbie, bądź samego herbu. Stąd w projekcie flagi gminy Morawica, dr Jerzy Michta zaproponował flagę tautologiczną, będącą odwzorowaniem herbu gminy. Flaga powinna mieć kształt prostokąta o stosunku boków 5:8 jak polska flaga państwowa, żeby ujednolicić jej kształt.
Pieczęć gminy Morawica ma średnicę 36 mm. Składa się z herbu gminy, który widzimy na środku pieczęci oraz jej legendy umieszczonej w otoku zewnętrznym. Na środku pieczęci podzielonej w słup (pionowo), widzimy z prawej heraldycznej strony trzy kopie w gwiazdę, z których dwie grotami skierowane do góry, a trzecia grotem na dół. Natomiast z lewej heraldycznej strony, widzimy dwie korony w słup (pionowo). W legendzie został umieszczony napis: GMINA MORAWICA.
Pliki do pobrania: